Altında Ayar Çeşitleri Ne Anlama Gelir?
Değerli madenler içerisinde en eski geçmişe sahip olan altın, dayanıklı olup, şekillendirildiği ve nadir bulunduğu için yüzyıllar boyunca önce para sonra mücevher olarak kullanılmıştır. Günümüzde Dünya ekonomisinde de önemli bir yere sahiptir.
Altının değeri saflığı ile belirlenir, saflığını ise ayar kavramı göstermektedir. 24 ayar yani 999,0 saflığa sahip ve içinde başka metal veya element barındırmayan altına saf altın denir. Dünya’da altının saflığı için kullanılan ölçü biri karattır. Ayar ve karat ifadeleri aynı anlama gelmektedir. Saf altın ise 24 ayardır.
Saf altın yani 24 karat altın mücevherde kullanılmak için yumuşak olduğundan gümüş, nikel, bakır gibi farklı maddelerle karıştırılarak sertliği arttırılmaktadır. 22 Ayar altın %91,6 oranında altın barındırır.18 ayar altın %75, 14 ayar altın ise %58,3 oranında saf altından oluşmaktadır. Altında bulunan saflık miktarı düştükçe sertlik artmaktadır. 22 ayar, 18 ve 14 ayar altının içine farklı bileşenler eklenerek dayanıklılık arttırılır ve takı sektöründe kullanılmaya hazır hale gelir.
Ayar sisteminde her bir ayar veya karat altının tamamının 24 de 1’idir. Mesela bir takının 24’de 18’i altın, 24’de 6’sı gümüşten üretilmişse o takı 18 ayar altın anlamına gelir. Altının içine eklenen gümüş, bakır, nikel, çinko gibi metaller takının farklı renkte görünmesine sebep olur.
Beyaz altın elde etmeyi sağlayan altın-nikel karışımında ise %80 altın, %15 nikel, %3 çinko ve %1 bakır bulunur. Altına gümüş eklendiğinde yeşilimsi, nikel veya platin eklendiğinde beyaz altın, çinko eklenirse sarı altın, bakır eklendiğinde ise bakırın oranına göre koyu sarıdan kırmızıya dönük bir renk alır.
Yatırım amaçlı altın almak isteyen kişiler işçiliği az olan ancak ayarı en yüksek olan altını seçerler. Ayarı yüksek olan altını işlemek güç olduğundan işçilikleri çok yoktur. İşçiliği az ama ayarı yüksek olan altınlar tam, yarım, çeyrek ve cumhuriyet altınları veya bileziklerdir.